بهبود حساسیت به انسولین با از کار انداختن یک پروتئین کلیدی

دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا با همکاری محققین سوئیسی (EPFL) توانستند با از کار انداختن یک پروتئین کلیدی تنظیمی، حساسیت به انسولین را در موشهای آزمایشگاهی افزایش دهند، موفقیتی که راه جدیدی را برای تولید داروهای جدید و درمان دیابت گشوده است. نتایج این تحقیقات در شماره ی نوامبر ژورنال Cell (2011) به چاپ رسید. در این تحقیقات نقش NCoR یا nuclear recptor corepressor که یک پروتئین کمک تنظیمی نسخه برداری در بسیاری از سلولها می باشد، مشخص گردید.

به گفته ی دکتر Olefsky : فاکتورهای نسخه برداری مختلفی سبب تحریک ژنها، روشن و خاموش نمودن آنها از طریق یک فاکتور کمکی تحریک کننده یا ممانعت کننده می شوند. بیولوژی نسخه برداری به تعادل این فاکتورهای کمکی فعال کننده و ممانعت کننده بستگی دارد.دکترOlefsky و همکارانش بروی نقش NCoR به عنوان یک عامل ممانعت کننده ی peroxisome proliferator- Activated Receptor gamma or PPAR-gamma تمرکز کردند. پروتئین NCoR یک پروتئین یوبی کوئینونی است که ذخیره ی اسیدهای چرب و متابولیسم گلوکز را تنظیم می کند، البته به نظر می رسد این پروتئین بر روی سایر رسپتورها نیز تأثیر دارد.

دکتر Olefsky می گوید: به نظر می رسد پروتئین NCoR یک عامل ممانعت کننده ی عمومی است. برای یک پروتئین غیر طبیعی است که تعداد زیادی عملکرد داشته باشد زیرا در این صورت بهره وری خوبی نخواهد داشت. این نحوه ی عملکرد را در بیولوژی کم مشاهده می کنیم.

دانشمندان با دستکاری ژنتیکی، موشهایی ساختند که فاقد NCoR در سلولهای چربی هستند این موشها با تغذیه ی پرچرب تبدیل به موشهای دیابتی شدند، اما دکتر Olefsky می گوید:تحمل گلوکز در این موشها بهبود یافته است. علاوه بر این حساسیت به انسولین در کبد، ماهیچه ها و بافت چربی این موشها افزایش می یابد و میزان التهاب سیستمیک در آنها کاهش می یابد.

مقاومت به انسولین مشخصه ی اصلی ابتلا به دیابت به عنوان یک بیماری التهابی مزمن است. هنگامیکه NCoR حذف می شود ، حساسیت به انسولین درکل بدن حیوان بطور چشمگیری درمقایسه با موشهای چاق معمولی که مقاوم به انسولین هستند، افزایش می یابد.

این افزایش حساسیت نه تنها در سلولهای چربی که در تمام سلولها ایجاد می شود. به گفته ی دکتر Olefsky: در ادیپوسیت هایی که پروتئین NCoR در آنها از کار افتاده است، PPAR-gamma فعال می شود. این موضوع سبب افزایش حساسیت سیستمیک به انسولین می شود.

در فرایندهای بیوشیمیایی، فسفوریلاسیون یعنی افزوده شدن گروه فسفات به یک پروتئین یا سایر مولکولهای آلی موجب فعال سازی یا غیر فعال شدن بسیاری از آنزیم های پروتئینی می شود. مشخص گردید که NCoR فسفوریلاسیون PPAR-gamma را تسهیل می کند، بنابراین در فقدان NCoR، رسپتور غیرفسفوریله باقی می ماند و به فعالیت خود ادامه می دهد(فعال باقی می ماند).

در مقاله ی دیگر منتشر شده در همین شماره ی مجله ی Cell توسط محققین  EPFL سوئیسی مشخص گردید که از کار افتادن NCoR در سلولهای ماهیچه ای سبب ایجاد یک تأثیر شگرف می شود. NCoR  در این سلولها سبب سرکوب PPAR-gamma نمی شود بلکه تأثیرات متفاوتی را سبب می شود. به گفته ی دکتر Olefsky: در ادیپوسیت ها ، NCoR سبب سرکوب  PPAR-gamma می شود اما به نظر می رسد در سایر سلولها سبب سرکوب سایر فاکتورهای نسخه برداری می گردد. این یک اصل جدید است: یک ممانعت کننده که در بسیاری از سلولها یافت می شود بسته به نوع سلول عملکردهای متفاوتی را انجام می دهد.

اگر چه نقش NCoR به عنوان یک ممانعت کننده ی اصلی شناخته شده است ، اما نمی تواند یک هدف دارویی محسوب شود زیرا ممانعت از عملکرد آن می تواند سبب فعال سازی های ناخواسته در سایر انواع سلولها و ایجاد تأثیرات جانبی ناخواسته گردد.

دکتر Olefsky می گوید: کشف خصوصیات جدید NCoR این ایده را که NCoR می تواند به عنوان یک هدف دارویی عالی برای دیابت نوع 2 و سایر بیماریهایی که در آن مقاومت به انسولین وجود دارد، باشد را تقویت می کند.

چنانچه محققین بتوانند دارویی بسازند که بطور اختصاصی بروی بافتهای خاصی عمل کند وسبب ممانعت از NCoR درآن بافت شود، در این صورت می توان روش قدرتمندی برای افزایش حساسیت به انسولین ابداع کرد.

درحال حاضر دانشمندان قادر به ساختن داروهایی که بطور اختصاصی سلولهای کبدی و چربی را تحت تأثیر قرار می دهند، هستند .این روش می تواند یک سیستم خوب با فواید بسیار زیاد را ایجاد کند.

منبع: www.sciencedaily.com